hoctp ⮞Quá trình & Thiết bị lên men ⮞Khái quát về lên men ⮞Ứng dụng của lên men

Ứng dụng của lên men

Do các ưu điểm của lên men nên từ chỗ chỉ được dùng trong chế biến thực phẩm, ngày nay kỹ thuật này được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây giới thiệu một số hướng ứng dụng chính.

Thực phẩm

Thực phẩm được xem là một ứng dụng truyền thống của lên men. Với phương pháp này ta có thể tạo ra nhiều loại thực phẩm khác nhau. Theo Takabio, trên thế giới có khoảng 3500 loại thực phẩm được sản xuất bằng các phương pháp lên men truyền thống. Các nhóm sản phẩm chính là:

• thức uống có alcol như rượu, bia,
• các sản phẩm sữa : sữa chua, phô mai,
• các sản phẩm từ đậu nành : tương, chao, tempeh, miso, nước tương,
• các sản phẩm rau : rau muối chua, kim chi,
• các sản phẩm từ thịt, cá : nem, salami, nước mắm
• chế biến trà, cacao.

Dược phẩm

Bắt đầu được dùng năm 1940 trong sản xuất peniciline, cho đến nay, lên men đã được ứng dụng trong sản xuất nhiều loại dược phẩm. Một số thí dụ trong lĩnh vực này là:

• kháng sinh : ngoài peniciline, còn có tetracyline, streptomycine, chloraphenicol, . .
• vitamin : B₂ và B₁₂ được sản xuất chủ yếu bằng lên men. Các vitamin C, H, E, K cũng có thể sản xuất bằng con đường ấy nhưng không có ưu thế bằng các phương pháp hóa học.
• vắc xin : lên men là một trong 3 phương pháp chính trong sản xuất vắc xin.
• steroit : nổi bật nhất là cortisone

Hóa chất

Nhiều loại hóa chất có thể được sản xuất bằng lên men từ những loại nguyên liệu rẻ tiền. Ta có thể kể đến:

• etanol, butanol, aceton,
• một số axit hữu cơ : axit citric, axit lactic, axit fumaric, . . . ,
• enzym : amylaz, proteaz, pectinaz, . . . ,
• polymer : xanthan, dextran, polyhydroxyalkanoate (PHA).

Nông nghệp

Các ứng dụng quan trọng nhất của lên men trong nông nghiệp là sản xuất thức ăn gia súc phục vụ cho chăn nuôi, sản xuất phân vi sinh, thuốc trừ sâu vi sinh.

Năng lượng

Lên men được dùng trong sản xuất etanol (xăng sinh học) và mê tan (biogas) ở quy mô lớn.

Môi trường

Lên men là một phương pháp đơn giản, hữu hiệu và có chi phí thấp trong xử lý nước thải và rác thải.